وایر شمع
وایر شمع خودرو از سری سیم و کابل های انتقال برق به سر شمع های خودرو میباشد که باعث ایجاد جرقه و احتراق در موتور می شود و در صورتیکه که یکی از آنها خرابی و عدم کارکرد داشته باشد باعث بد کار کردن و سوختن بنزین خواهد شد که در ذیل به نکاتی پیرامون آن خواهیم پرداخت.
وظیفه شمع و وایر شمع خودرو
شمع خودرو قطعه ی کوچکی است که داخل سیلندر خودرو قرار می گیرد. ولتاژ از یک جهت به شمع وارد شده و از طرف دیگر شمع وظیفه دارد که این ولتاژ را به جرقه تبدیل کند تا مخلوط هوا و بنزینی که در سیلندر وجود دارد از طريق این جرقه منفجر شده و به این ترتیب انرژی مایحتاج موتور تأمین شود.
وایر شمع در واقع وظیفه انتقال ولتاژ فشار قوی کویل یا دلکو را به سر شمع ها به عهده دارند. گرچه در خودروهای انژکتوری جدید وایر شمع حذف شده‌اند ولی در خودروهایی که بکار رفته به علت اهمیت انتقال ولتاژ فشار قوی به سر شمع و جلوگیری از افت ولتاژ از وایرهای شمع با کیفیت و با جنس مطلوب نوع ابریشمی استفاده می کنند.
انواع وایر شمع
وایر شمع مورد استفاده برای انواع خودروها به سه نوع زیر تقسیم میشوند:
۱. وایر شمع سیمی
۲. وایر شمع ابریشمی
۳. وایر شمع ترکیبی
وایر شمع سیمی
جنس وایر شمع سیمی، مسی است که یک پوشش عایق روی آن کشیده شده است . وایرهای سیمی ، کمی در برابر خم شدن و کشش مقاوم‌ترند اما دلیل انعطاف پذیری کم و مقاومت پایین امروزه کاربرد زیادی ندارند. این کابل ها همچنین باعث ایجاد جریان‌ها و میدان‌های مغناطیسی در اطراف خود میشوند و این جریان می‌تواند روی عملکرد قسمت‌های دیگر خودرو مثل ECU و انژکتور‌ها اثر بگذارد، به همین دلیل از رده خارج شده‌اند . ضمن اینکه این کابل‌ها با ایجاد همین میدان‌های مغناطیسی، باعث ایجاد نویز و پارازیت در سیستم صوتی خودرو و دیگر قسمت‌ها نیز میشود.
وایر شمع ابریشمی
این نوع وایر شمع که از برترین نوع وایرها محسوب میشوند به سبب داشتن مقاومت داخلی بالا و انعطاف پذیری خوب و خاصیت پارازیت گیری بالا بيش ترین کاربرد را در خودروهای انژکتوری و کاربراتوری امروزه دارد اما با کارکرد زیاد و یا جذب رطوبت، این مقاومت داخلی بیش از حد شده و عملا جریانی بسیار کمتر از نیاز شمعها از خود عبور می‌دهند که باعث کارکرد نادرست پیشرانه و به دنبال آن افزایش مصرف سوخت میشود. در درون این نوع وایرها هیچ سیمی بکار نرفته است بلکه برای انتقال ولتاژ بالا از چند رشته نخ که از نظر مقاوم بودن شبیه به نخ ابریشم میباشد استفاده شده است و کلیه نخ های داخل وایر شمع آغشته شده به گرافیت میباشد که با کم ترین افت ولتاژ، ولتاژهای بالا را انتقال می دهد و قطر خارجی این نوع وایر شمع ۷ میلی متر میباشد.
وایر شمع ترکیبی
این نوع وایر ترکیبی از وایر شمع سیمی و ابریشمی می باشند که نسبت به وایرهای سیمی بهتر می باشند و در خودروهای کاربراتوری و در برخی از خودروهای انژکتوری بکار رفته است. این نوع وایرها نسبت به وایر شمع ابریشیمی انعطاف کمتری دارند.
جنس وایر شمع
وایر شمع خودرو معمولاً از جنسی مقاوم و با دوام ساخته می شوند. زیرا قطعه متحرکی نیستند بنابراین خورده نمی شوند و در حالتی که در نگهداری و بازدید از آن ها توجه کافی را داشته باشید کم تر دردسر ساز می شوند. ولی در صورتیکه موتور خودرو خوب کار نکرد یا روشن نشد و شک کردید امکان دارد مشکل از وایر شمع خودروی شما است بررسی آن کار ساده ای است.
طول عمر وایر شمع
عمر وایر شمع بسته به نوع کارخانه تولیدی و نوع خودرو بر حسب کیلومتر کارکرد تعیین میشود به عنوان مثال روی پاکت برخی از وایرهای شمع ثبت شده عمر مفید ۵۰ هزار کیلومتر و احتمالا برای جنس های گوناگون عمر آن ها کمتر یا بیشتر باشد. اصولا دو نکته در طراحی و ساخت و طول عمر وایر شمع تأثیرگذار است:
۱ – حرارتی که از موتور به وایر شمع وارد می شود.
۲ – میزان ولتاژ برقی که از وایر شمع عبور می کند.
علت تعویض وایر شمع
هر بار که کلید اتومبیل خود را می‌چرخانید، سیم احتراق باید الکتریسیته را از کوئل به شمعها منتقل کند. این کار به شروع فرآیند احتراق کمک خواهد کرد. به دلیل استفاده مداوم از سیم‌های برق در داخل اتومبیل، آنها در طول زمان فرسوده میشوند و می‌توانند باعث ایجاد انواع مختلفی از مسائل شوند. به همین دلیل باید وایر شمع را تعویض کرد.
وایر شمع ها را یکی یکی باز کنید و با اهم سنج چک کنید درصورتی که بیش از ۴۵۰۰ اهم بود بهتر است عوض شود و چنانچه از ۵۰۰۰ اهم (۵ کیلو اهم) بیشتر بود حتماً عوض کنید.
دیگه میشه براحتی لوازم یدکی خودروها رو آنلاین سفارش داد اینجا کلیک کن….
علائم خرابی وایرها
خرابی یا عدم عملکرد وایر می‌تواند باعث بد کار کردن موتور و همچنین افزایش مصرف سوخت خودرو شود. همچنین ممکن است نشتی احتمالی بنزین در سیستم سوخت رسانی خودرو و به صورت همزمان نشتی برق از وایرها باعث آتش سوزی و خطرات جانی و مالی بسیار جدی شود.
کاهش قدرت موتور، بالا رفتن دمای موتور به خاطر افزایش فشار به آن، ریپ زدن موتور و لرزش‌های بیشتر از حد عادی در موتور نیز می‌تواند از علائم خرابی وایرها باشد. به علاوه عدم عملکرد صحیح وایرها می‌تواند باعث افزایش آلایندگی خودرو و همینطور ذوب شدن سر شمعها نیز شود.
در صورتی که روکش وایرها آسیب دیده باشد هنگام تماس دست با آنها احتمال برق گرفتگی نیز وجود دارد. معمولاً خوردگی یا مستهلک شدن روکش وایرهای با بررسی ظاهر آنها قابل شناسایی هستند.
هرچند وقت یکبار باید وایر شمع را تعویض کرد؟
وایر شمع تا 100 هزار کیلومتر می‌تواند عمر کند، پس از آن باید تعویض شود. (تقریباً هر دو بار که شمع را تعویض می‌کنید). در برخی موارد، سیم‌ها باید به خاطر چکمه‌های لاستیکی آسیب‌دیده در انتهای آنها جایگزین شوند (چرا که امکان دارد اتصال خوب با شمعها را فراهم نباشد).
سعی کنید وایر شمعها را هر چند وقت یکبار بازبینی کنید. مشاهده و برطرف کردن به موقع مشکلات در دراز مدت می‌تواند باعث صرفه جویی شما در هزینه و زمان شود.
راه حل عیب یابی و تشخیص وایر معیوب
پس از اینکه متوجه ریپ زدن ماشین و کاهش قدرت آن شدیم اول باید در حالت روشن بودن موتور، کاپوت را بالا زده و تک تک وایرها را از روی شمع جدا کنید. هر وایری را که از شمع جدا کردید، اگر پس از جدا کردن، دور موتور افت کرد و موتور به لرزش افتاد یعنی آن وایر و شمع سالم بودند و شما آن را از کار انداختید و پس از اینکه همان وایر را سر جای خود قرار دادید موتور باید به حالت اولیه خود برگردد که نشانه سالم بودن آن وایر و شمع است.حال اگر وایر شمعی را از روی یکی از شمع ها جدا کردید و موتور هیچ تغییر حالتی نداد یعنی حتی دورش هم افت نکرد و به لرزش هم نیفتاد، نشانه از این است که آن وایر یا شمع از کار افتاده بود و حتی جدا شدن آن هم تأثیری در کار موتور نداشت.
عیوب وایر شمع
ظاهر سر شمع : الکترود مرکزی و منفی شمع ذوب شده ، چینی سر شمع صدمه دیده است.
علت : برق دزدی وایر های شمع از یکدیگر
نتیجه : ریپ زدن ، افت قدرت موتور و آسیب دیدن آن .
راه حل : استفاده از وایر های مناسب
عیب : وجود پارازیتِ شدید روی امواج رادیو FM-AM-SW و دستگاه جی پی اس و کامپیوتر ماشین ECU
راه حل : اطمینان از کارکرد صحیح دینام سپس استفاده از وایر های مناسب
عیب: کاهش شتاب ، ریپ زدن ، افت قدرت موتور در مناطق مرطوب و هنگام مه گرفتگی و بارش باران
راه حل : اطمینان از سالم بودن شمعها سپس استفاده از وایر های مناسب
عیب: برق گرفتگی شدید هنگام تماس دست با وایرشمع و مشاهده جرقه در کنار آن هنگام تاریکی
راه حل : استفاده از وایر های مناسب
عیب: مشاهده خوردگی ، پارگی ، پوسیدگی ، سختی بیش از حد و ذوب شدگی وایر
راه حل : استفاده از وایر های مناسب
مهم ترین نکات در عیب یابی وایر ها:
شایع‌ترین نشتی برق در خودروها از قسمت وایر‌هاست. همچنین اشکال در این قسمت می‌تواند خیلی ساده کارکرد کل پیشرانه را تحت تاثیر قرار دهد. اولین اشتباه در مورد وایرها این است که وقتی می‌فهمیم یک وایر خراب است، آن را با بغلی عوض می‌کنیم و انتظار داریم در مکان جدیدش بدون مشکل باشد.
معمولا وایرها از قسمت اتصال به شمع دچار برق‌دزدی میشوند اما خم کردن و شکستن آنها از قسمت وسط و ساختمان اصلی نیز می‌تواند باعث عدم انتقال جریان برق و یا نشت آن به بیرون باشد.
مقاومت وایرها باید میزان مشخصی باشد. به طور میانگین هر متر از وایرها، مقاومت داخلی در حدود ۱۶ تا ۱۸ کیلو اهم دارند. این مقاومت باعث میشود تا جریان در وایر جاری شود و اگر کمتر از این میزان باشد، جریان به خوبی منتقل نمی‌شود و اگر بیشتر باشد، افت انرژی و توان را در پی دارد.
اگر میخوای اطلاعات کاملی درمورد شرکت کیا و محصولات این کمپانی داشته باشی کلیک کن…
این میزان را می‌توان با استفاده از یک اهم‌متر به راحتی سنجید و در صورت انحراف از مقدار استاندارد، به فکر تهیه وایر جدید بود. برای وایر خودرو که طولی در حدود نهایتا ۲۵ سانت دارد، مقاومت داخلی نباید از ۵ کیلو اهم بیشتر باشد.
هر چند که وایر دارای لایه‌های عایق حرارت است اما به معنی نسوز بودن آن نیست. برای همین باید مراقب بود تا وایر از تماس با بدنه داغ موتور دور باشد. برای این منظور نباید در صورت تعویض دانه‌ای وایرها، از وایر بیش از حد بلند استفاده کرد،
ضمن اینکه برخورد وایر با اشیای تیز یا نوک ابزار‌آلات نیز می‌تواند باعث خراب شدن آن از درون و ایجاد برق‌دزدی شود. برق‌دزدی وایرها، معمولا با صدای تیک تیک همراه است که به راحتی شنیده میشود و در صورت دقت می‌توان حتی جرقه‌های آن را دید.
وایر یکی از قسمت‌های مهم در کارکرد خودرو است که معمولا عمر بالایی دارد، پس سعی کنید تا همیشه آن را از جنس‌های مرغوب انتخاب و خریداری کنید.
برای تست وایر باید از دستگاه دیاگ و اهم‌متر استفاده کرد اما راحت‌ترین راه آن، تست هنگام روشن بودن خودرو است. برای اینکه بفهمید اشکال از کدام وایر است، ابتدا به بررسی شمعها بپردازید تا از طرف شمعها خیالمان راحت باشد. سپس شروع به عیب‌یابی وایرها می‌کنیم.
از وایر اول شروع می‌کنیم. اولین وایر را جدا کرده و یک پیچ گوشتی یا شمع خودرو را داخل آن قرار می‌دهیم و خودرو را روشن می‌کنیم. در این حالت، برق درون وایر در جریان است و در صورت اتصال با بدن انسان می‌تواند باعث ایجاد شوک‌های الکتریکی شود.
البته میزان این شوک به قدری نیست که خطری داشته باشد و فقط باعث تکان‌های خفیف میشود، اما در هر کاری رعایت نکات ایمنی لازم و ضروری است. پس بهتر است از انبر یا دستکش استفاده کنیم تا از این شوک‌ها نیز دور باشیم. شمع یا پیچ گوشتی را به یک قسمت از بدنه خودرو نزدیک می‌کنیم تا قوس‌های الکتریکی را با چشم ببینیم.
با توجه به شدت و یکسان بودن این جرقه‌ها می‌توان به سلامت و کارکرد وایر تا حدودی پی برد. این آزمایش را تا وایر آخر انجام می‌دهیم و وایر خراب را پیدا کرده و آن را تعویض می‌کنیم. البته عمر وایر را در خودروهای معمولی و متوسط امروزی نزدیک به۳۰ تا ۴۰هزار کیلومتر می‌دانند و این مقدار برای زمانی است که وایر در شرایط مناسبی قرار داشته باشد.
راه دیگر تست وایر، با استفاده از شمع خود پیشرانه است؛ یعنی وایر را زمانی که خودرو روشن است از سر شمع جدا می‌کنیم و به کارکرد موتور دقت می‌کنیم. اگر از سلامت شمعها مطمئن باشیم، کندن وایر سالم باعث تغییر در کارکرد پیشرانه میشود و جدا کردن وایر خراب فرقی در کارکرد موتور نخواهد داشت.
نکته مهم در خصوص کندن و برداشتن وایر این است که هیچ‌گاه وایر را از قسمت سیم اصلی نکشیم و همیشه از کلاهک‌های دو طرف برای کندن وایر از نشیمنگاهش استفاده کنیم. گرفتن وایر از قسمت سیم اصلی به راحتی باعث پاره شدن و یا جدا شدن آن از اتصالات دو سر آن میشود.
