لاستیک سایی خودرو چه دلایلی دارد و چگونه از آن جلوگیری کنیم
لاستیک سایی
لاستیک سایی که بیشتر در خودروهای مدل پایین دیده می شود، به علت آن است که به مرور زمان زاویه‌های تنظیم این خودروها به هم می‌خورد و نیز هنگام انجام تعمیرات توسط تعمیرکاران غیر مجرب، این اندازه‌ها رعایت نمی‌شوند و یا اصلا دقیق تنظیم نمی‌شوند مثلا به هنگام تعمیر جلوبندی ماشین و تعویض سیبک‌ها یا فنربندی خودرو ممکن است، این تنظیم‌ها به هم بریزد.
در مبحث خودرو، بحثی است بنام هندلینگ (خوش دستی ماشین) که البته بخش عمده‌ای از آن مربوط به مسائل فنی و طراحی خودرو می‌شود و بخشی از آن هم ناشی از میزان بودن تنظیم‌های خودرو است. خودرویی که به خوبی تنظیم باشد، رانندگی به مراتب لذت‌بخش‌تر و راحت‌تری را دارد.
فرمان ماشین در حین حرکت نباید به چپ یا راست منحرف شود، حتی اگر آن را رها هم کنید، نباید چنین وضعی پیش بیاید.
گاهی هم فرمان لرزش دارد، بعضی از وقت‌ها تنظیم فرمان آنقدر به هم خورده است که اصطلاحا می‌گویند فرمان گیج است چون به درستی عمل نمی‌کند.
همه این موارد به اضافه موارد متعدد دیگر می‌تواند علل گوناگونی داشته باشد از خرابی و سائیدگی پلوس‌ها گرفته تا ایراد در بالانس چرخ‌ها و یا حتی تنظیم نبودن باد لاستیک‌ها. که قضاوت در مورد این موارد کار تعمیرکار است تا بتواند عیب اصلی را تشخصی دهد و این مهم‌ترین بخش یک کار تعمیراتی است.
لاستیک سایی خوب یا بد؟
لاستیک سایی نشانه خوبی است برای اینکه متوجه شویم که زمان تعویض آنها فرا رسیده است ولی آیا این می تواند هشداری باشد برای اینکه شما متوجه شوید که بخش‌هایی دیگر خودرو از جمله: فرمان، جلوبندی و فنربندی آن نیز دچار مشکل شده اند؟
اگر با این هشدارهای اولیه آشنایی داشته باشید می‌توانید با کارهایی که جزء تعمیرات پیشگیرانه است باعث شوید که از خرابی خودرو در جاده‌ها جلوگیری به عمل آید.
عواملی که موجب لاستیک سایی می‌شوند
فرمان خودور و لاستیک سایی
اگر خودرو شما به هنگام رانندگی به یک سمت کشیده می‌شود (به خصوص زمانی که فرمان را رها می‌کنید) اولین کاری که باید انجام دهید این است که میزان بودن باد لاستیک‌ها را چک کنید.
اما اگر باد لاستیک‌ها را چک کردید و تنظیم بودند آنگاه ممکن است اشکال در جای دیگری باشد، ممکن است، میل فرمان نامیزان باشد یا زاویه کمبر و کستر درست نباشند یا فرمان درست در مرکز تنظیم نشده باشد.
اگر فرمان ماشین شما بیش از اندازه بازی دارد یا به سختی میپیچید، باید مارپیچ فرمان و قطعات داخلی جعبه فرمان را چک کنید.
فنربندی:
فنربندی ماشین از اجزای متعددی تشکیل شده است در این حالت لازم است که همراستایی چرخ‌ها و یاتاقان‌های آنها و بوش و میله تعادل و بازوهای کنترل فنر و خود فنرها را بررسی کنید.
اگر بخش‌هایی از فنرها دچار سائیدگی شده یا صدمه دیده‌اند باید تعویض شوند. چون اگر این کار صورت نگیرد باعث فرسودگی و صدمه دیدن پیش از موعد سایر بخش‌های سیستم فنر بندی و خودرو می‌شود.
همراستایی و اثرش بر لاستیک سایی
برای هدایت کردن مناسب و درست خودرو و جلوگیری از لاستیک سایی؛ لازم است که چرخ‌ها هم‌راستا باشند. این کار باعث می‌شود که از سائیدگی و اصطکاک و سر خوردن چرخ‌ها جلوگیری شود.
ضمن اینکه میزان مصرف سوخت هم کاهش می‌یابد و از وارد آمدن فشار بر روی فرمان و سیستم فنربندی کاسته می‌شود و هدایت خودرو بهتر صورت می‌گیرد.
برای همراستایی و تنظیم چرخ‌های خودرو سه نوع تنظیم وجود دارد:
زوایای کبر، کستر و تفارب و تنافر زاویه چرخ‌ها ( toe in و toe out)
کمبر و کستر به معنی مقدار بیرون بودن و داخل بودن قسمت جلوی چرخ هاست. هدف از این تنظیم توزیع بار خودرو بطور متوازن بر روی سطح جاده است. این کار باعث می‌شود که فرمان‌دهی خودرو به سهولت صورت گیرد و از لاستیک سایی جلوگیری به عمل آید.
زاویه کستر میزان داخل یا بیرون بودن زاویه چرخ هاست. تنظیم بودن زوایه کستر باعث می‌شود که چرخاندن فرمان خودرو راحت‌تر صورت گیرد. حرکت ماشین بر روی جاده از ثبات بهتری برخودار باشد و برگشت فرمان در هنگام پیچیدن بهتر صورت گیرد. زوایای: ” تو این ” و ” تو اوت ” هم از این جهت مهم هستند.
اگر آنها را با پاهای خودتان مقایسه کنید، اگر قسمت جلوی چرخ‌ها بطرف داخل متمایل باشد مثل حالتی است که نوک پاهای شما به طرف داخل متمایل است و به عکس ” تو اوت ” به معنی متمایل بودن نوک انگشتان بطرف خارج است. خارج از تنظیم بودن این زوایا باعث لاستیک سایی می‌شود.
نکات نگهداری از لاستیک اتومبیل و جلوگیری از لاستیک سایی
1- تایرهای اتومبیل را بطور مرتب بررسی کنید:
برخی از رانندگان اتومبیل را تنها برای رانندگی خریداری می‌کنند و این اولین اشتباه در نگهداری از اتومبیل است.
اولین نکته‌ای که ما برای مراقبت از چرخ‌های اتومبیل در نظر داریم، بررسی منظم تایرهای اتومبیل در طی برنامه‌ای مشخص می‌باشد.
از این رو می‌توانید میزان کاهش آج لاستیک را به مرور مشاهده کنید و در صورت کاهش آج باید آن را فورا تعویض کنید تا مشکلی برای شما رخ دهد و از لاستیک سایی خودرو خود جلوگیری کنید.
2– از فشار مناسب تایر در فصل‌های مختلف مطمئن شوید:
بطور کلی توصیه می‌شود هر چند ماه یکبار میزان باد لاستیک اتومبیل خود را چک کنید. اما شما موظف هستید پس از آغاز هر فصل میزان باد لاستیک خود را در مکانیکی‌ها تغییر دهید
و علت اصلی آن هم انقباض و انبساط باد درون تیوب به دلیل سرما و گرما می‌باشد که اگر میزان نباشد، ممکن است دچار مشکل شوید.
3- در صورت وجود دفترچه راهنما آن را مطالعه کنید:
اغلب کارخانه‌هایی که در زمینه تولید لاستیک فعالیت دارند، پس از بسته‌بندی لاستیک، دفترچه راهنمایی را ارائه می‌دهند تا کاربران بتوانند هرچه آسان‌تر از میزان باد کردن لاستیک در مدت زمان‌های مختلف آگاه شوند.
برای مثال اگر لاستیک شما بیش از حد باد شود، نسبت به مقاومت آن ممکن است بیشتر و بیشتر در خطر ترکیدن قرار گیرد که این می‌تواند منجر به هزینه جبران لاستیک سایی شود.
4- با سرعت زیاد رانندگی نکنید:
بطور کلی زمانیکه شما با سرعت غیر مجاز رانندگی می‌کنید، کنترل اتومبیل سخت‌تر می‌شود و شاید این گونه فکر کنید که این چگونه می‌تواند به لاستیک اتومبیل آسیب برساند؟
نکته قابل توجه اینجا است که وقتی شما با سرعت زیاد حرکت می‌کنید، زمان ترمز گرفتن، اصطکاک زیادی میان لاستیک و زمین ایجاد خواهد شد که در نتیجه لاستیک‌ها برای ایستادن، به میزان زیادی بر روی زمین ساییده خواهند شد و این گونه عمر لاستیک کمتر و کمتر خواهد شد.
بنابراین توصیه می‌شود حتما با سرعت مطمئنه حرکت کنید تا هم بتوانید اتومبیل را هرچه بهتر کنترل کنید و هم اصطکاکی میان لاستیک و زمین صورت نگیرد و دچار لاستیک سایی نشوید!
5- چرخ‌های جلو و عقب را جابه جا کنید:
لاستیک‌های جلو برای ترمز با استفاده از دیسک و لنت استفاده می‌شوند و لاستیک‌های عقب نیز برای ترمز دستی استفاده می‌شوند. بنابراین لاستیک‌های جلو ممکن است در مدت زمان کمتری میزان آج بیشتری را نسبت به لاستیک‌های عقب از دست دهند.
از این رو توصیه می‌شود با مشورت تکنسین‌های این زمینه لاستیک‌ها عقب و جلو را سالانه دوبار جابه جا نمایید تا این گونه عمر لاستیک‌ها افزایش یابد.
6- از تایر یدک مطمئن باشید!
ممکن است برای هر یک از ما پیش بیاید که به دلیل مشغله فراوان بطور ناگهانی مشاهده کنیم که تایر اتومبیل ما از بین رفته است و رانندگی با آن می‌تواند برایمان دردسرساز شود.
از این رو در این مواقع فورا لاستیکی که کمترین میزان آج را دارد، با استفاده از تایر یدک موجود تعویض کنید و از آن برای رسیدن به نزدیک‌ترین مکانیکی بروید و لاستیک‌های از بین رفته را تعویض نمایید.
برای سفارش اینترنتی لوازم یدکی خودروی خود اینجا کلیک کنید…
افزایش عمر لاستیک خودرو
1- باد چرخ‌ها را وقتی سرد هستند تنظیم کنید
توجه داشته باشید تغییر دما باعث می‌شود فشار باد لاستیک عوض شود، هر 5 درجه تغییر در درمای هوا، 1psi در فشار باد تایر تغییر ایجاد می‌کند، یعنی کاهش دما به مقدار 15 درجه سانتی گراد 10درصد کم بادی را به دنبال خواهد داشت.
خود لاستیک ها نیز به مرور کم باد می‌شوند. مثلاً هرماه به طور متوسط، لاستیک خودرو 2psi از فشار باد خود را از دست می‌دهد که در هوای گرم این کاهش فشار با سرعت بیشتری صورت می‌پذیرد.
در خصوص تنظیم باد تایرها مهم است بدانیم که هیچ کس با نگاه کردن به تایر (به خصوص تایر رادیال) نمی‌تواند بگوید لاستیک کم باد است یا خیر زیرا از لحاظ ظاهری حتی 50 درصد کم باد بودن هم قابل تشخیص نیست.
چگونه از تنظیم بودن فشار باد چرخ‌ها مطمئن شویم؟
برای اطمینان از تنظیم بودن فشار باد باید یک درجه باد مرغوب خریداری کنید.
معمولاً درجه های باد که آپاراتی‌ها به کار می برند دقیق نیستند؛ زیرا به طور دائم در معرض ضربه‌اند و به طرز صحیحی نگهداری نمی‌شوند. ضمن آنکه فشار باد باید در حالت “سرد” اندازه گرفته شود یعنی خودرو حداقل سه ساعت متوقف بوده و یا کمتر از 2 کیلومتر طی مسیر کرده باشد.
معمولاً در حالت نرمال رانندگی دمای لاستیک تا 35 درجه سانتیگراد افزایش می‌یابد. پس اگر شما تا آپاراتی برانید، درعمل آنجا فشار باد به صورت دقیق اندازه گرفته نخواهد شد، پس بهتر است با درجه باد خانگی خود آن را امتحان کنید.
2- تایرها را از لحاظ فرسایش غیرمتقارن بازدید کنید
هرگونه ساییدگی غیرمعمول می‌تواند نشانی از بروز اشکال در سیستم فرمان و تعلیق باشد.
3- اگر خرده شیشه، شن و سایر اجسام خارجی لابه لای آج گیر کرده باشد، آن را خارج کنید
این اجسام می‌توانند به تدریج در لاستیک فرو روند و سبب بروز نشتی باد از آن شوند.
4- تنظیم بودن چرخ‌ها
تنظیم بودن چرخ‌ها به معنی آن است که همه چرخ‌های خودرو نسبت به محور اصلی آن کاملاً عمود و در یک راستا باشند، در غیر این صورت لاستیک نمی‌تواند به خوبی به گردش درآید و مقداری از انرژی صرف کشیده شدن آن می‌شود که ضمن افزایش سوخت، عمر لاستیک را کم می‌کند و احتمال لاستیک سایی را افزایش می‌دهد.
برای اطمینان از تنظیم بودن چرخ‌ها خودرو را در محل مسطحی مانند یک پارکینگ خلوت به حرکت در آورید، به آرامی فرمان را رها کنید، نباید فرمان به هیچ سمتی بکشد. تنظیم فرمان و چرخ‌ها باید حداقل هر 25 هزار کیلومتر یا سالی یکبار انجام شود.
5- بالانس تایرها
به طور معمول تایر و متعلقات چرخ روی هم حدود 20 کیلوگرم وزن دارند. اگر این وزن به طور همگن روی چرخ توزیع نشده باشد به اصطلاح گفته می‌شود چرخ بالانس نیست. تغییری ناچیز به اندازه 14 گرم در این 20 کیلو سبب می شود خودرو هنگام حرکت مرتعش شود.
اگر در فرمان لرزش احساس می‌کنید احتمالاً چرخ‌های جلو بالانس نیستند و اگر در صندلی لرزش می‌بینید چرخ‌های عقب از بالانس خارج شده‌اند. لازم است با مراجعه به آپاراتی هر 20 هزار کیلومتر از بالانس بودن چرخ‌ها اطمینان پیدا کنید. فراموش نکنید در یک شاهراه که با سرعت 120 کیلومتر بر ساعت در حال حرکت هستید، هر تایر حداقل 14 بار در ثانیه در حال چرخیدن است. بالانس نبودن سبب خرابی جلوبندی و سیستم تعلیق خودروی شما نیز خواهد شد.
6- جابه جا کردن چرخ‌ها
بهتر است هر 8 تا 10 هزار کیلومتر، جای لاستیک‌ها را با یکدیگر عوض کنید، به این دلیل که لاستیک‌های جلو سریعتر ساییده می‌شوند زیرا وظیفه چرخش خودرو در پیچ‌ها را نیز انجام می‌دهند، به خصوص اگر خودروی شما اکسل جلوست، سایش سریعتر رخ می‌دهد. نحوه تعویض لاستیک‌ها با یکدیگر در دفترچه راهنمای خودرو درج می شود.
7- نگهداری لاستیک
لاستیک را باید در محیط تمیز به صورت عمودی انبار کنید، جایی که از نور مستقیم آفتاب یا نورهای مصنوعی شدید، حرارت، موتورهای الکتریکی (به دلیل ایجاد اوزون) و هیدروکربن‌ها (برش‌های نفتی) دور باشد. اگر لاستیک را روی رینگ نگه می‌دارید، باد آن را روی 15psi تنظیم کنید تا از ترک برداشتن جلوگیری شود.
