تسمه تایم
تسمه تایم یک تسمه‌ی لاستیکی است که در داخل پیشرانه قرار دارد و میل لنگ خودرو را به میل سوپاپ‌ها متصل می‌کند.
به طور کلی سرعت گردش میل سوپاپ به میزان نصف سرعت گردش میل لنگ است و تسمه تایم وظیفه‌ی تنظیم زمان صحیح باز و بسته شدن سوپاپ‌ها را بسته به موقعیت پیستون‌ها دارد. چنین عملیاتی برای کارکرد پیشرانهی خودرو ضروری است تا حرکت سوپاپ‌ها و باز و بسته شدن آنها به درستی انجام شود که نتیجه آن عملکرد صحیح چهار عمل اصلی موتور یعنی مکش، تراکم، انفجار و تخلیه است.
محل قرارگیری تسمه تایم در خودروهای مختلف متفاوت است اما در بیشتر موارد در سر سیلندر خودرو جایگذاری می‌شود.
البته بسیار مواظب باشید قرار دادن تسمه تایم و نصب آن به همین سادگی‌ها نیست و اگر فقط چند دندانه جا به جا آن را نصب کنید یا دندانه‌های تسمه تایم را به اشتباه قرار دهید عملکرد موتور شما دچار مشکل می‌شود و سوپاپ و پیستون به یکدیگر ضربه وارد می کنند.
انواع تایمینگ در خودرو
تسمه تایم:
این قطعه از جنس پلاستیک بوده و به مرور زمان دچار آسیب دیدگی می‌شود یعنی اگر در کاتالوگ خودروی شما نوع تایمینگ را با استفاده از تسمه تایم زده است باید به طور مرتب تسمه تایم را برای بازدید نزد مکانیک ببرید اغلب خودروسازهای فرانسوی از این قطعه برای تایمینگ خودرو استفاده می‌کنند.
زنجیر تایم:
فقط در یک کلمه باید بگوییم بی‌نظیر!
تفاوت بسیار زیادی میان تسمه تایم و زنجیر تایم وجود دارد. زنجیر تایم به دلیل جنس فلزی خود معمولا مانند تسمه تایم آسیبی نمی‌بیند و میتوانیم بگوییم عمر زنجیر تایم به اندازه عمر موتور خودرو است و این بی‌نظیر است.
اگر می‌خواهید بدانید خودرو شما دارای زنجیر تایم است یا تسمه تایم کافیست دفترچه خودرو خود را نگاهی بیاندازید.
بدترین اتفاق برای خودروی شما، پاره شدن تسمه تایم!
پاره شدن تسمه تایم همیشه به خاطر فرسودگی آن نیست بلکه گاهی به خاطر پاره شدن تسمه دینام و پمپ هیدرولیک و رفتن تسمه زیر تسمه تایم است.
زمانی که تسمه تایم خودرو پاره شود عملکرد طبیعی باز و بسته شدن دریچهها مختل شده و در کنار آن سوپاپ و پیستون با یکدیگر برخورد می‌کنند که با صدا همراه است مانند موتور پژو 206، اما در مورد موتور پراید فقط موتور خاموش می‌شود و پستون و سوپاپ بر اثر پاره شدن تسمه تایم به یکدیگر برخورد نمی‌کنند.
کلی مطالب جالب و جذاب درمورد شرکت هیوندا و محصولات جذابش تو این مقاله هست… اینجا کلیک کن….
یکی دیگر از مشکلاتی که برای خودروهایی مانند پژو 405 و دوو ممکن است در زمان پاره شدن تسمه تایم به وجود بیایید کج شدن سوپاپ است که میزان آسیب بستگی به دور موتور خودرو دارد که حتی ممکن است میزان ضربه به حدی باشد که سر سیلندر نیز دچار مشکل جدی بشود و شما مجبور به تعمیرات سنگین موتور خودرو خود شوید.
چه زمانی باید تسمه تایم خودرو را عوض کنیم؟
از نشانه‌های به هم خوردن یا پاره شدن تسمه تایم در این است که موتور خودرو با استارت زدن، صدای همیشگی ناشی از وجود کمپرس و مکش درون سیلندر‌ها را ندارد و به اصطلاح ول می‌چرخد.
البته بهتر است تا قبل از اقدام به استارت زدن، اول سلامت تسمه را بررسی کنیم. چرا که در این زمان دو نظریه وجود دارد؛
عده‌ای استارت زدن را منجر به خرابی بیشتر قسمت و قطعات سر سیلندر می‌دانند،
و عده دیگری نیز معتقدند که چون دور موتور خودرو در بدترین حالت بالای هزار دور در دقیقه است، اتفاق برخورد و خرابی‌های ناشی از آن در کسری از ثانیه رخ می‌دهند و با استارت‌های دیگر، این قطعات که قبلا تحت نیروی برخورد پیستون قرار گرفته‌اند، آسیب دیده‌اند و استارت‌های بعدی اثری در تخریب آنها نخواهد داشت که باز هم این اتفاق به دور موتور و شدت برخورد اولیه وابسته است.
البته چند علت وجود دارد که با مشاهده آنها باید به فرسودگی تسمه تایم خودرو و فرا رسیدن زمان تعویض آن شک کنید.
1-دور موتور بدعمل می‌کند:
اگر شما متوجه شدید وقتی دارید رانندگی می‌کنید در حالیکه دور موتور به ۲ تا ۴ هزار دور رسیده، موتورتان تنظیم نیست و درست کار نمی‌کند، باید تسمه تایم را چک کنید. اگر شُل شده باشد، شروع به لغزش می‌کند و همین باعث می‌شود در حین شتاب گرفتن، دور موتور بالاتر برود. همچنین این می‌تواند نشانه از بین رفتن دندانه‌ها نیز باشد.
2-از بین رفتن دندانه‌های تسمه تایم:
تسمه تایم‌های کارکرده‌تر در مدت زمان استفاده‌شان دچار فرسایش و خوردگی دندانه‌ها می‌شوند. در حالی که معمولا پیشنهاد می‌شود تسمه تایم هر ۶۰ هزار کیلومتر تعویض شود، برخی وسایل نقلیه فرق می‌کنند و این عدد می‌تواند تا ۱۱۰ هزار کیلومتر هم برسد.
برای پی بردن به این عدد به دفترچه راهنمای خودروی خود مراجعه کنید.
3-مشکلات استارت و حرکت
تسمه تایم یکی از قطعات کاملا دقیق طراحی شده ماشین شماست. بنابراین همیشه باید در حال تنظیم باشد تا بتواند به ازای هر یک بار چرخیدن میل بادامک، دقیقا دو بار میل لنگ را بچرخاند.
دریچهها یا سوپاپهای ورود و خروج گاز با چرخش میل بادامک، باز و بسته می‌شوند. این دریچهها دقیقا متناسب با لحظه حرکت پیستون‌ها باز و بسته می‌شوند.
بنابراین اگر زمان‌بندی این چرخه به هم بخورد، بقیه کارها نیز از تنظیم خارج می شوند. این امر می‌تواند منجر به مشکلاتی در استارت نیز بشود چون زمان‌بندی غیردقیق تک تک قطعات می‌تواند باعث شود ماشین درست استارت نخورد.
4-مشکلات اگزوز
اگر اگزوز شما نسبت به همیشه، دود بیش از حدی تولید می‌کند، می‌تواند مربوط به مشکل تسمه تایم باشد. چون موتور باید تلاش بیشتری بکند تا قطعات خود را به حرکت وادارد و فشار بیشتری به آن وارد می‌شود. همین باعث می‌شود دود بیشتری از اگزوز خارج شود.
تعویض تسمه تایم را جدی بگیرید!
برخی افراد معمولا به خاطر صرفه جویی در هزینهها برخی سرویس‌های دوره‌ای خودرو را نادیده می‌گیرند یا به تاخیر می‌اندازند. این قبیل افراد از عواقب سنگین کار خود بی‌اطلاع هستند و نمی‌دانند که خودروهایی که سرویس‌های آنها نادیده گرفته شده پس از مدتی خرابی‌های زیادی به صاحب خود تحمیل می کنند.
حتی اگر خوش شانس باشید و آسیب جدی به خودروی شما وارد نشود حداقل ضرری که متحمل خواهید شد این است که عمر خودروهای بسیار کمتر از حد نرمال خواهد بود و زودتر مجبور به عوض کردن آن خواهید شد.
میخوای لوازم یدکی مورد نیاز ماشینت رو از یه فروشگاه معتبر اینترنتی آنلاین سفارش بدی؟؟؟ کلیک کن…
اکثر خودروهای امروزی از تسمه تایم لاستیکی برای به گردش در آوردن میل سوپاپ (ها) و واتر پمپ استفاده می کنند.
در گذشته خودروها به جای تسمه از زنجیر استفاده می‌کردند که جز در مواقعی که آسیب جدی به موتور وارد نشده بود نیازی به سرویس نداشتند ولی تسـمه تایم در فواصل زمانی معینی نیاز به تعویض دارد. البته هنوز در بعضی خودروها مانند مزدا 3 و ماکسیما زنجیر تایم به جای تسمه استفاده می شود.
در حالت کلی اکثر خودروسازان زمان تعویض تسـمه تایم را هر 160 هزار کیلومتر اعلام کرده اند ولی نکته مهمی که اغلب به آن توجه نمی شود این است که رانندگی در شرایط سخت این زمان را به نصف کاهش می دهد.
به عنوان مثال اگر استفاده شما از خودرو به نحوی است که با دور موتور بالا زیاد رانندگی می‌کنید یا معکوس‌های پیاپی و سنگین به موتور تحمیل می کنید یا در ترافیک سنگین رفت و آمد دارید باید زمان اعلام شده برای تعویض تسمه را کاهش دهید در غیر اینصورت در صورت بریدن تسمه هزینه گزاف تعمیر موتور بر عهده شماست.
چگونگی پی بردن به سلامت تسمه تایم
برای اینکه از وضعیت تسـمه تایم و سلامت آن مطمئن باشید قبل از هر چیز لازم است که هنگام تعویض تسـمه حتما کیلومتر کارکرد خودرو و تاریخ تعویض تسـمه را یادداشت کنید تا در صورت لزوم در اطلاع باشید که چند کیلومتر یا چند سال از زمان تعویض گذشته است.
در صورتی که این کار را نکرده اید ولی احساس می کنید زمان خیلی زیادی از تعویض نگذشته است بهتر است خودرو خود را پیش افراد اهل فن ببرید تا وضعیت تسمه را برای شما بررسی کنند. علائم شایع خرابی تسمه پوسیدگی، ترک خوردگی، ساییدگی و از بین رفتن دندانه ها هستند.
نکات مهم هنگام تعویض تسمه تایم
در صورتی که خودروی شما نیاز به تعویض تسـمه تایم پیدا کرد برای انجام این کار فقط نزد افراد با تجربه و مطمئن بروید زیرا هنگام تعویض تسـمه تایم، موتور باید مجددا از نو تنظیم شود و تسـمه باید در جهت مناسب روی پولی میل سوپاپ قرار گیرد و سفتی آن نیز باید در حد استاندارد (مراجعه به دفترچه راهنمای خودرو) باشد تا میزان کشش آن از حد مجاز بیشتر و کمتر نشود. در صورت رعایت نکردن هر کدام از موارد فوق توسط افراد آماتور خطر بزرگی موتور خودروی شما را تهدید خواهد کرد.
بهتر است هر بار که تسمه تعویض می‌شود وضعیت واتر پمپ نیز بررسی شود زیرا واتر پمپ توسط تسمه چرخانده می‌شود و در صورتی که خراب باشد ریسک بریدن تسمه وجود دارد.
همچنین تمام قسمت‌هایی که توسط تسـمه به حرکت در می‌آیند در هر بار تعویض آن نیازمند بررسی دقیق هستند. قسمت‌هایی مانند هرزگردها، تسمه سفت کن، میل سوپاپ، پولی میل سوپاپ و پولی میل لنگ.
