دسته موتور
دسته موتور مهم‌ترین و شناخته‌شده ترین تکیه‌گاه درون یک خودرو است. دسـته موتورها در بالا و پایین و یا دو طرف یک موتور قرار می‌گیرند و چون پیشرانه را به شاسی ارتباط می‌دهند، از لرزش و تکان خوردن آن نیز جلوگیری می‌کنند.
یک خودرو همان‌طور که از قسمت‌های مختلفی تشکیل شده است، از تکیه‌گاه‌های گوناگونی نیز بایستی برخوردار باشد. اتومبیل در واقع یک پازل از بخش‌های مختلف ثابت و متحرک است و هر کدام از این بخش‌ها، روی دیگری سوار است. به همین خاطر باید تکیه‌گاه‌هایی در خودرو وجود داشته باشد که هم وزن آنها را تحمل کند و هم لرزش آنها را بگیرد.
انواع دسته موتور
دسـته موتورهای مکانیکی یا پلاستیکی
ساختار ساده‌ای دارند و البته ارزان‌تر نیز هستند و از یک قطعه لاستیکی ساده با قابلیت ارتجاعی تشکیل شده‌اند که بر اساس همین خاصیت، ضربات و تکان‌های موتور و گیربکس را جذب می‌کنند.
دسـته موتور هیدرولیکی
شامل یک پایه فلزی فنری، یک قطعه پلاستیکی با خاصیت ارتجاعی و یک سیال هیدرولیک روغنی هستند. در این مدل، عمل دفع و جذب ضربه توسط همین سیال روغنی و دو لایه فنری که در هم قلاب شده‌اند، صورت می‌گیرد.
دسـته موتور فنری
در این نوع دسته موتور، لایه پلاستیکی به کار رفته بین قسمت فلزی دسته موتور و موتور از جنس پلی یوراتان است که نسبت به پلاستیک، طول عمر و دوام بیشتری داشته و در برابر ارتعاشات نیز مقاومت بالاتری از خود نشان می‌دهد.
در نتیجه در خودروهایی با دسته موتور فلزی، به علت عدم انتقال ارتعاشات شدید به کابین خودرو، شاهد سواری نرم‌تری هستیم. این نوع دسـته موتور، بیشتر در خودروهایی که موتورهای بزرگ دارند، استفاده می شود.
دسـته موتور صلب یا فلزی
این نوع دسـته موتور، مختص خودرو های سبک و کوچک است و به علت نحوه اتصال آنها به شاسی، به این نام شناخته می‌شوند. دسـته موتور صلب، توسط اتصالات صلبی، پیچ یا جوش به شاسی متصل می‌شود.
نکته منفی این نوع دسـته موتور و نحوه اتصال آن، عدم جذب ارتعاشات موتور در دورهای بالا است که قطعاً سبب آسیب به موتور خودرو می‌شود.
دسـته موتور الکترونیکی
یکی از جدیدترین انواع دسته موتورهای روز دنیا، دسته موتورهای الکترونیکی هستند. عمل جذب ارتعاشات موتور توسط این دسته موتورها، با استفاده از یک کنترلر صورت می‌گیرد که با توجه به میزان ارتعاشات و دور موتور، ضربات وارده را دفع میکند. پیشرفتهترین نوع این دسته موتورها، عمل دفع ضربات را با تولید ارتعاشاتی در جهات مخالف ارتعاشات وارد شده به موتور انجام می‌دهد.
علت خرابی دسته موتور خودرو
همان‌طور که گفته شد، وظیفه دسته موتور، جذب و تحمل تکان‌های ناشی از ضربات واردشده به خودرو است. حال اگر این تکان‌ها و ضربات از حد معمول شدیدتر باشد، مانند هر قطعه پلاستیکی دیگری، دسته موتور خودرو هم هنگام فشار، دچار آسیب‌دیدگی و شکستگی می‌شود.
علت آسیب دیدن دسته موتور در خودروهای مختلف متفاوت است؛ برای مثال، در خودروهای سواری و سدان، این آسیب می‌تواند بر اثر تیک آف‌های شدید اتفاق بیفتد یا در خودروهای کراس اوور و شاسی بلند، بر اثر پیچشهای شدید شاسی یا بازی کردن زیاد رخ بدهد.
از علل خرابی دسته موتور :
• شتاب گیریهای ناگهانی که باعث لگد موتور می‌شود
• عبور با سرعت از دست اندازهای بزرگ
• تیک آف
• تنظیم نبودن موتورکه بالطبع باعث لرزش شدید آن می‌شود
• مشکلات سیستم کلاچ که سبب ایجاد لرزش در موتور می‌شود
• خرابی یا ضعف در سیستم تعلیق یا جلوبندی خودرو
• آسیب دیدن و ضربه خوردن شاسی خودرو
• خرابی چهار شاخ گاردان در خودرو های محور عقب متحرک
• دسته موتور بی‌کیفیت
• عدم قرارگیری صحیح دسته موتور خودرو در جای مناسب
نشانه‌های دسته موتور آسیب دیده
از نشانه‌های واضح خرابی دسـته مـوتور، پایین رفتن موتور از جای اصلی خود است که به راحتی با چشم قابل مشاهده است. (در اصطلاحی مکانیکی، مـوتور پایین کشیده)!
بهتر است هر چند وقت یک بار، وضعیت مـوتور خودرو را بررسی کنید. دسـته مـوتورهای لاستیکی آسیب دیده از محل اتصال دچار پارگی یا شکستگی می‌شوند و دسـته مـوتورهای هیدرولیکی نیز نشتی روغن دارند که هر دو مورد به راحتی قابل مشاهده است.
یکی دیگر از نشانه‌های بارز دسـته موتور خراب، لرزش‌های آشکار و غیر معمول در حین حرکت است که به وضوح داخل کابین خودرو نیز حس می‌شود. همچنین صدای تلق تلق خودرو هنگام عبور از دست انداز ها نیز یکی دیگر از نشانه‌های خرابی دسته موتور است.
اینجا میتونی به راحتی لوازم یدکی ماشینتو آنلاین سفارش بدی… کلیک کن
فراموش نکنید که آسیب دیدگی یکی از دسته موتورها، سبب آسیب دیدگی سایر دسـته موتورها نیز می‌شود؛ پس در صورت دیدن نشانه‌های آسیب، سریعاً نسبت به تعمیر و تعویض آن اقدام کنید.
پیشگیری از آسیب دیدن دسته موتور خودرو
در نهایت با توجه به موارد گفته شده، سوال اساسی این است که اصولاً چگونه از آسیب دیدگی و معیوب شدن دسـته موتور خودرو جلوگیری کنیم. ساده‌ترین روشهای پیشگیری از آسیب دیدن دسـته موتور، بررسی دورهای و مرتب آن است.
مثلاً هنگام تعویض روغن، موتور را نیز بررسی کنید؛ همچنین با رعایت اصول صحیح رانندگی و رسیدگی به موقع به مشکلات مجموعه موتور، تا حد زیادی می‌توانید از آسیب‌دیدگی دسـته موتور پیشگیری کنید.
علائم پارگی دسته موتور
علائم پارگی دسته موتور وابسته به این که کدام دسته موتور در کدام نقطه از مجموعه انتقال نیرو پاره شده باشد می‌تواند تفاوت کند. در خودروهای پیشرانه جلو و متحرک عقب (مانند خودروهای اسپرت کوپه، شاسی بلند‌های واقعی و …) معمولا از ۳ دسته موتور بزرگ استفاده می‌شود که دو تای آن زیر موتور و آخری زیر گیربکس نصب می‌شود.
اما در خودروهای موتور جلو و متحرک جلو معمولا ۳ تا ۵ دسته موتور به کار می‌رود که تنها یک دسته موتور از بالا به پوسته موتور متصل شده و وظیفه دفع گشتاور تولیدی پیشرانه را بر عهده دارد و الباقی دسته موتورها وظیفه نگهداشتن وزن سنگین و فشرده مجموعه موتور و گیربکس را بر عهده دارند.
تأثیر پارگی دسته موتور بر خودرو
پارگی دسته موتور زیر گیربکس خودروهای مـوتور جلو منجر به بد جا رفتن دنده‌ها و گیرکردن دنده‌ها درون یکدیگر (ایراد مشترک با خودروهای اتوماتیک)، برهم خوردن تنظیم پدال کلاچ در نمونه‌های سیمی یا اهرمی و تکان خوردن بیش از حد شیفتر دنده می‌شود.
در خودروهای موتور جلو و متحرک جلو این موضوع کمی حساس‌تر است چرا که وزن مجموعه انتقال نیرو انسجام و فشردگی بیشتری دارد و خرابی یک دسته موتور در صورت عدم رسیدگی می‌تواند به سرعت به بقیه دسته موتورها نیز سرایت کند.
در این خودرو‌ها خرابی دسته موتور بالا موجب چرخش گشتاوری بیش از حد موتور و تشدید تکانه‌های شدید به هنگام نیم کلاچ و یا تعویض دنده در نمونه‌های اتوماتیک بین دنده‌های جلو و عقب شود که در صورت عدم رسیدگی در دراز مدت و تحت فشار زیاد عبور پرسرعت از دست‌انداز‌ها و یا شتابگیری‌های ناگهانی می‌تواند به سرعت موجب خرابی چهارشاخ پولوس‌ها شود و هزینه بیشتری را به جیب مالک تحمیل کند.
اگر میخوای کاملترین مطالب رو درمورد برند هیوندا و محصولاتش بخونی کلیک کن…
اما در خودروهای موتور جلو و متحرک عقب پارگی یکی از دسته موتورهای زیر پیشرانه می‌تواند با لرزش و حرکت بیش از حد پیشرانه بخصوص به هنگام گاز دادن همراه باشد.
پارگی دسته موتورهای پایین به وضوع افت ارتفاع پیشرانه و پاین‌تر رفتن آن را به همراه خواهد داشت. این اتفاق می‌تواند فشار مضاعف بر چهار شاخ پولوس‌های خودرو آورده و به دلیل چرخش احتمالی پیشرانه در جای خود جا رفتن یا بیرون آمدن گیربکس از دنده را دشوار و یا غیر ممکن کند.
چه زمانی باید دسـته موتور را بررسی کنیم؟
دسـته موتور معمولا سخت خراب می‌شود و حتی در صورت خرابی نیز تا لحظه بحرانی شدن تحمل بالایی از خود نشان می‌دهند. از این رو درصورت بازدید مداوم و منظم در صورت ترک برداشتن یا پاره شدن می‌توان به سرعت برای تعویض آنها اقدام کرد.
استاندارد نبودن جاده‌ها، رانندگی در مسیرهای ناهموار، دست اندازهای بسیار بلند و غیراستاندارد یا اعمال فشار بیش از حد به موتور از جمله دلایل خرابی دسته موتور هستند.
البته در این بین نباید از نقش خودروسازان نیز چشم پوشی کرد. برخی خودروسازان برای کاهش هزینه‌ها ممکن است از دسته موتورهایی با کیفیت پایین در محصولات خود استفاده کنند.
هنگامی که برای تعویض روغن به نمایندگی یا تعمیرگاه مراجعه می‌کنید از شخص حاضر بخواهید که دسـته موتورها را نیز مورد بررسی قرار دهد تا از درست کار کردن و تنظیم بودن آنها اطمینان حاصل کنید. یکی از عواقب تعویض نکردن به موقع دسـته موتور، خرابی پلوس است که باعث می‌شود که هزینه بیشتری را بابت تعمیر خودرو متحمل شوید.
چگونگی بررسی دسته موتور
برای تست سلامت دسـته موتورها در خودروهای دنده دستی باید یک نفر خودرو را در ترمز دستی قفل کرده سپس در دنده ۱ و دنده عقب (به منظور وارد آوردن فشار در جهات مختلف) نیم کلاچ کند و نفر دوم بصورت همزمان رفتار و میزان له شدگی لاستیک دسـته موتور یا بازی جک دسـته موتورهای روغنی و بادی را بررسی کند. این کار در خودور‌های اتوماتیک با جابه جا کردن گیربکس بین دنده ۱ و عقب انجام می‌گیرد.
توجه داشته باشید هرگونه بریدگی و ترک هرچند کوچک بر روی دسته موتورهای لاستیکی به معنای سر آمدن موعد تعویض آنها است و پیش از آنکه این مشکل به معضل زمین گیر شدن شما بیانجامد نسبت به تعویض آنها اقدام کنید.
